Zagrożenia kryzysowe i wojenne oraz ich wpływ na stany stabilności w Rzeczypospolitej Polskiej

Bezpieczeństwo narodowe – stan uzyskany w rezultacie odpowiednio zorganizowanej
obrony i ochrony przed wszelkimi zagrożeniami militarnymi i niemilitarnymi, tak zewnętrznymi
jak i wewnętrznymi, przy użyciu sił i środków pochodzących z różnych dziedzin działalności
państwa. Bezpieczeństwo narodowe, to także najważniejsza wartość, potrzeba narodowa i
priorytetowy cel działalności państwa, jednostek i grup społecznych, a jednocześnie proces
obejmujący różnorodne środki, gwarantujące trwały, wolny od zakłóceń byt i rozwój narodowy
(państwa) w tym obronę państwa jako instytucji politycznej oraz ochronę jednostek i całego
społeczeństwa, ich dóbr i środowiska naturalnego przed zagrożeniami, które w znaczący
sposób ograniczają jego funkcjonowanie lub godzą w dobra podlegające szczególnej
ochronie.
Ze względu na stosunek do obszaru państwa wyróżnia się bezpieczeństwo zewnętrzne i
bezpieczeństwo wewnętrzne; obszary te są wzajemnie powiązane i współcześnie nie
można rozpatrywać ich osobno.
Bezpieczeństwo narodowe jest nie tylko ochroną narodu i terytorium państwa czyli kraju
przed fizyczną napaścią, lecz również ochroną żywotnych interesów ekonomicznych i
politycznych, których utrata zagrażałaby podstawowym interesom państwa. To najwyższa
potrzeba i wartość narodu oraz główny cel działania państwa.
Bezpieczeństwo narodowe to także ogół warunków i instytucji chroniących
suwerenność państwa, życie i zdrowie obywateli oraz mienie i majątek narodowy. To
stan lub warunki, w których zapewniona jest ochrona narodu i terytorium państwa przed
atakiem nieprzyjaciela; zapewnienie stabilnego i harmonijnego rozwoju państwa oraz
realizacji jego strategicznych interesów politycznych i ekonomicznych. Bezpieczeństwo
narodowe rozumiane jest również, jako stan równowagi pomiędzy potencjałem obronnym
kraju a zagrożeniem wywołanym możliwością powstania konfliktu. To również pewien stan
świadomości społecznej, w którym powstający poziom zagrożeń poprzez posiadane
zdolności obronne, nie budzi lęku, obaw o zachowanie uznanych warunków.
Bezpieczeństwo narodowe oznacza:

• oczekiwanie społeczne na zapewnienie możliwości korzystania z dobrobytu
  ekonomicznego;
• korzystanie z autonomii społecznej;
• korzystanie z określonego statusu społecznego.
  Zapewnienie bezpieczeństwa stanowi jedną z głównych funkcji naszego państwa. Jego
  zasadniczym celem jest stworzenie sprawnego systemu ochrony środowiska naturalnego,
  elementów infrastruktury technicznej, a w zasadniczym stopniu ochrony infrastruktury
  krytycznej. Poprawnie zorganizowany i sprawnie działający system bezpieczeństwa
  narodowego powinien zapewnić niezakłócone funkcjonowanie społeczeństwa w
  niespodziewanych i kryzysowych sytuacjach, niezależnie od źródeł pochodzenia zagrożenia.
  Bezpieczeństwo jest więc nie tylko istniejącym stanem, ale jednocześnie ciągłym procesem
  obejmującym działania na rzecz stworzenia jego optymalnego poziomu i utrzymania zgodnie
  z potrzebami społecznymi. Bezpieczeństwo przez lata było utożsamiane z równoważnym mu
  potencjałem militarnym jako czynnikiem determinującym poziom ochrony. Zatem
  bezpieczeństwo narodowe do zdolność bądź umiejętność państwa do obrony terytorium
  zarówno przed zagrożeniami zewnętrznymi, jaki i wewnętrznymi. Obecnie bezpieczeństwo
  narodowe postrzegane jest w kontekście sumy wszystkich cywilnych i wojskowych
  przedsięwzięć mających na celu przeciwstawienie się wszelkim potencjalnym zagrożeniom
  mogącym doprowadzić do kryzysu.
  Kryzys i istota sytuacji kryzysowej.
  Kryzys (z greckiego krisis – rozróżniam, rozstrzygam) w znaczeniu ogólnym oznacza
  moment przełomowy, punkt zwrotny powodujący zmianę istniejącego układu. Obecnie kryzys
  jest synonimem sytuacji powodującej naruszenie istniejącego poziomu równowagi. W
  dziedzinie bezpieczeństwa istnieje tak naprawdę wiele definicji kryzysu. Każda z nich jednak
  podkreśla zmianę w istniejącym układzie i konieczność podjęcia działań naprawczych i
  przywracających stan oczekiwany – optymalny. Według Słownika terminów z zakresu
  bezpieczeństwa narodowego kryzys – to sytuacja będąca następstwem zagrożenia,
  prowadząca w konsekwencji do zerwania lub znacznego osłabienia więzów
  społecznych, przy równoczesnym poważnym zakłóceniu funkcjonowania instytucji
  publicznych, jednak w takim stopniu, że użyte środki niezbędne do zapewnienia i
  przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia żadnego ze stanów
  przewidzianych w Konstytucji RP.
  Ponadto kryzys musi zaistnieć nagle, a także realnie nie być akceptowany przez podmiot,
  dla którego stwarza zagrożenie. Siłę oddziaływania kryzysu można ocenić poprzez skalę jego
  natężenia – intensywności, która z kolei wyznaczana jest dzięki siłom i środkom użytym w
  celu jego usunięcia. Są to podejmowane tzw. działania antykryzysowe. Zatem kryzys
  oznacza pojawienie się i nasilenie zjawisk bardziej lub mniej bezpiecznych.
  W myśl ustawy o zarządzaniu kryzysowym – sytuacja kryzysowa oznacza stan negatywnie
  wpływający na poziom bezpieczeństwa ludzi i mienia w znacznych rozmiarach lub
  środowiska wywołujący znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji
  publicznej ze względu na nieadekwatność sił i środków.
  Jedną z głównych typologii zagrożeń jest typologia zagrożeń według źródeł ich
  występowania. Coraz częściej da się zauważyć dwukierunkowy podział na zagrożenia
  naturalne (katastrofy naturalne, takie jak: powódź, susze, epidemie, upały, mrozy, osuwiska,
  czy też huragany) oraz te, które są wynikiem działania człowieka. Kolejnym przykładem jest
  podział na zagrożenia pierwotne oraz wtórne.
  Sytuacja kryzysowa w systemie zarządzania kryzysowego.
  Wcześniejsze zdefiniowanie kryzysu oraz sytuacji kryzysowej pozwala na umiejętne
  umiejscowienie tych zjawisk w całości systemu bezpieczeństwa naszego państwa. Sytuacja
  kryzysowa, jak określa ustawodawstwo krajowe, nie wymaga wprowadzenia stanów
  nadzwyczajnych. Znajduje się zatem pomiędzy oczekiwanym stanem społecznym
  funkcjonowania państwa a kryzysem, w którym zwykłe środki konstytucyjne są
  niewystarczające. Z sytuacją kryzysową mamy do czynienia wówczas, gdy akceptowany
  poziom poczucia zagrożenia zostanie przekroczony. Analiza sytuacji kryzysowej pozwala na
  identyfikację całości działania zarządzania kryzysowego oraz jego ogromnego wpływu na
  system bezpieczeństwa RP. Zarządzanie to całość działań regulujących funkcjonowanie
  danej organizacji, określonej przypisami prawnymi, a ponadto obejmujące fazę planowania,
  organizowania, motywowania oraz kontroli. Zarządzanie kryzysowe realizowane w RP to
  celowe działanie, którego realizacja jest obowiązkiem stawianym przed każdym organem
  administracji publicznej, odpowiedzialnym za zapewnienie bezpieczeństwa państwa i
  społeczeństwa. Zarządzanie kryzysowe zostało włączone do funkcji realizowanych przez
  państwo, a jego ranga została znacząco podwyższona. Istotą zarządzania kryzysowego jest
  jego aktywność na każdym szczeblu administracyjnym, a treścią – fazy zapobiegania,
  przygotowania, reagowania, odbudowy.
  Fazy zapobiegania i przygotowania obejmują przedsięwzięcia realizowane jeszcze przed
  wystąpieniem kryzysu. Głównym ich celem jest zdiagnozowanie rodzajów potencjalnych
  zagrożeń i ich ewentualnej siły oddziaływania. Znajomość tych elementów pozwala bowiem
  na podjęcie przedsięwzięć zapobiegawczych, zmniejszających ryzyko powstania sytuacji
  kryzysowej. Faza zapobiegawcza to rozpoznanie rodzaju i skali zagrożeń, przygotowanie
  potencjalnych sił i środków oraz podejmowanie działań mających charakter prewencyjny.
  Kolejną fazą jest przygotowanie. Jej istota to przygotowanie organów zarządzających oraz
  zespołów wykonawczych do jak najsprawniejszego przejęcia kontroli nad powstałą sytuacją
  kryzysową. Obejmuje ono zespół działań planistycznych i organizacyjnych, których celem
  jest zwiększenie skuteczności działania już od pierwszych chwil destabilizujących. Ponadto
  w tej fazie realizowane są przedsięwzięcia odnoszące się do jakości organizacji wyposażenia
  centrów zarządzania kryzysowego. Niezwykle ważnym elementem tej fazy jest stały
  monitoring, gromadzenie i przetwarzanie informacji o zaistniałych zagrożeniach pomiędzy
  wszystkimi organizacjami biorącymi udział w procesie zarządzania kryzysowego.
  W pierwszym etapie zarządzania kryzysowego – w fazie reagowania, niezwykle ważne jest
  szybkie uruchamianie centrów zarządzania kryzysowego, które z kolei informują wszystkie
  struktury ratownicze odpowiedzialne za prowadzenie działań ratunkowych. W tym etapie
  prowadzone są również szeroko rozumiane działania humanitarne w celu ochrony ludności,
  jej ewakuacji z terenów zagrażających życiu, zdrowiu oraz mieniu.
  Natomiast faza odbudowy to okres przeznaczony do opracowywania ocen i analiz
  skuteczności podejmowanych działań, a tym samym trafności rozwiązań przyjętych w fazach
  zapobiegania i przygotowania.
  Organizacja systemu krajowego stanowi zespół organów i podległych im instytucji, których
  zadaniem jest zapobieganie sytuacjom kryzysowym.
  W polskim systemie zarządzania kryzysowego rolę nadrzędną pełni organ zarządzający,
  którego kompetencje dotyczą podejmowania decyzji, podziału zadań dla poszczególnych
  wykonawców procesu zarządzania oraz koordynowania prowadzonych działań. Spośród
  wielu należy wymienić:
• zasadę prymatu układu terytorialnego;
• zasadę jednoosobowego kierownictwa określającą sposób zarządzania i
  odpowiedzialności;
• zasadę adekwatności poziomu zarządzania;
• zasadę powszechności reagowania oznaczającą zaangażowanie instytucji i podmiotów
  działających na terenie objętym zagrożeniem;
• zasadę jednoosobowej odpowiedzialności organów kierowniczych.
  Całość systemu zarządzania kryzysowego uzupełniają procedury i zarządzenia
  wykonawcze, zasoby kadrowe oraz zasoby informacyjne i materiałowo techniczne. Dopiero
  mając ogląd całości systemu, wyraźnie dostrzec można, iż tworzą go:
• organy i podmioty uczestniczące na różnych poziomach i w różnych etapach zarządzania
  kryzysowego;
• zorganizowany system monitorowania i obiegu informacji;
• zaplecze materiałowo techniczne.
  Tak zbudowany system obejmuje wszystkie poziomy zarządzania w państwie. Głównym
  zadaniem systemu zarządzania kryzysowego jest opracowanie i wypracowanie programów
  zawierających sprawdzone działanie w poszczególnych fazach zarządzania kryzysowego. W
  fazie zapobiegania jest to podejmowanie działań zapobiegających powstaniu sytuacji
  kryzysowej, a w fazie przygotowania podstawą jest przygotowanie planistyczne sił i środków
  niezbędnych do sprawnego reagowania, w fazie reagowanie priorytet stanowi sprawne
  rozłożenie działań służb ratowniczych, natomiast w fazie odbudowy kluczowe jest
  przywrócenie stanu pierwotnego sprzed powstania sytuacji kryzysowej.
  Na poziomie krajowym głównym organem odpowiedzialnym za zarządzanie kryzysowe jest
  Rada Ministrów. Przy Radzie Ministrów został utworzony Rządowy Zespół Zarządzania
  Kryzysowego będący organem opiniodawczo-doradczym.
  Niezależnie od Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w strukturach administracji
  państwowej na szczeblu centralnym funkcjonuje również powołane w sierpniu 2008 roku
  Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB).
  Rządowe Centrum Bezpieczeństwa stale monitoruje potencjalne zagrożenia, jednocześnie
  prowadząc skoordynowaną politykę informacyjną wszystkich organów administracji
  państwowej w zakresie i w czasie trwania sytuacji kryzysowej.
  System zarządzania kryzysowego ma strukturę zbliżoną do układu piramidalnego, dlatego
  też na niższych szczeblach funkcjonują komórki, których działanie jest pewnego rodzaju
  odbiciem organów znajdujących się w jednostkach centralnych. Resortowy poziom
  zarządzania kryzysowego tworzą ministrowie odpowiedzialni za poszczególne działy
  administracji rządowej oraz kierownicy urzędów centralnych.
  Zgodnie z dyspozycjami ustawy o zarządzaniu kryzysowym zadaniem ministrów i
  kierowników urzędów centralnych jest przygotowanie podległych sobie działów administracji
  do podejmowania działań na wypadek sytuacji kryzysowej.
  System zarządzania kryzysowego na poziomie województwa realizowany jest przez
  wojewodę za pomocą właściwych organów administracji publicznej. Bezpośrednią realizacją
  zadań zajmują się specjalne komórki obsługujące wojewodę. Do ich zadań głównie należy
  gromadzenie, przetwarzanie, przekazywanie informacji o aktualnych stanach zagrożenia.
  Organem pomocniczym wojewody, powołanym do realizacji zadań z zakresu zarządzania
  kryzysowego, jest wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego.
  Poziom powiatowy w zakresie zarządzania kryzysowego charakteryzuje przede wszystkim
  to, iż większość zadań występuje w charakterze wykonawczym. Powiat jako struktura
  samorządowa współpracuje z administracją państwową, będąc elementem całości
  zarządzania systemem kryzysowym państwa. Organem właściwym w sprawach
  zarządzania kryzysowego na szczeblu powiatowym jest starosta. Swoje zadania
  realizuje przy pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego. Zespół tworzy i
  powołuje starosta, będąc jednocześnie jego przewodniczącym. W jego skład wchodzą zaś
  osoby – pracownicy powołani z jednostek organizacyjnych, które tworzą komórki pomocnicze
  danej służby lub inspekcji.
  Do podstawowych zadań starosty w zakresie zarządzania kryzysowego należy przede
  wszystkim organizacja powiatowego systemu zarządzania kryzysowego, monitorowanie
  zagrożeń, planowanie działań, a w szczególności opracowanie i przekazanie wojewodzie
  powiatowego planu zarządzania kryzysowego.
  Na staroście spoczywa również obowiązek utworzenia powiatowego centrum zarządzania
  kryzysowego. Centrum to działa na zasadzie gwarancji całodobowego alarmowania
  wszystkich członków powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego, a także
  całodobowego przebiegu informacji o ewentualnych sytuacjach kryzysowych.
  Do zadań powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego zaliczyć należy analizę
  potencjalnych możliwości wystąpienia na obszarze powiatu sytuacji kryzysowej lub też tzw.
  stanów nadzwyczajnych. Ponadto oszacowanie ich rozmiarów oraz skali. Zespół
  zobowiązany jest do opracowania koncepcji likwidacji potencjalnych zagrożeń z
  uwzględnieniem aspektu finansowego, organizacyjnego oraz materiałowego, tak by zespół
  mógł w pełni działać we wszystkich czterech fazach reagowania kryzysowego.
  Poziom gminy jest najniżej usytuowany w strukturze systemu zarządzania kryzysowego. W
  myśl zasady jednoosobowego kierownictwa zarządzanie na tym poziomie realizowane jest
  przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Uprawnienia wójta obejmują wydawanie
  poleceń jednostkom pomocniczym, kierownikom jednostek organizacyjnych oraz
  kierownikom jednostek ochrony przeciwpożarowej działających na obszarze gminy.
  Wójt posiada uprawnienia władcze w zakresie kierowania jednostkami organizacyjnymi
  doraźnie skierowanymi do jego dyspozycji w celu prowadzenia działań ratowniczych.
  Kolejnym rodzajem są zagrożenia militarne, które są zespołem zdarzeń w stosunkach
  międzynarodowych. Mogą one zakłócić prawidłowe funkcjonowanie państwa, a ponadto
  spowodować zachwianie się suwerenności lub też jedności terytorialnej RP. Duże znaczenie
  zagrożeń militarnych jest spowodowane specyficzną polityką, w myśl której działania zbrojne
  służą do osiągania wyznaczonych celów, priorytetów oraz interesów polityki państwa.
  Błędem jest rozumowanie, iż współczesna Europa jest bezpieczna od zagrożeń militarnych.
  Przykładem potwierdzającym tę tezę jest sytuacja kryzysowa na terytorium Ukrainy.
  Zagrożenia Militarne – występujące zawsze wtedy, gdy cele polityki państwa są sprzeczne
  z celami polityki innych państw, a rozstrzygnięcie jest możliwe tylko metodami walki zbrojnej.
  Celem oddziaływania militarnego może być fizyczne zmuszenie RP do oddania we władanie
  przeciwnika zasobów materialnych państwa, siły roboczej, jej intelektu oraz obszarów
  terytorium państwa. Zagrożenia militarne wiążące się z użyciem sił zbrojnych, dodatkowo są
  klasyfikowane i można spotkać następujący ich podział:
• demonstracje siły;
• dywersje militarne;
• blokady militarne;
• prowokacje militarne;
• szantaż militarny;
• incydenty graniczne;
• organiczne użycie środków przemocy zbrojnej;
• zbrojne starcie graniczne;
• napaść zbrojna grup nieformalnych;
• konflikt militarny w strefie przygranicznej;
• konflikt lokalny;
• konflikt między państwami.
  Odnosząc się do historycznych doświadczeń Polski w zakresie zagrożeń militarnych należy
  przypomnieć, że to słabość militarna I i II Rzeczypospolitej była zachętą dla potężnych
  sąsiadów do wszczynania przeciwko naszemu narodowi wojen i jedną z przyczyn jej
  rozbiorów.
  Pojawiają się nowe scenariusze polityki bezpieczeństwa. Dynamika tych zjawisk i związana
  z nimi niepewność wymagają, by siły zbrojne przyszłości były zdolne w bardzo krótkim czasie
  reagować na pojawiające się nowe formy konfliktu. Ich główne siły i środki, przez zdolność
  do wczesnego rozpoznawania ognisk konfliktów, powinny mieć możliwość użycia nie tylko
  głównych sił na duże odległości i interweniowania w wypadku kryzysu przy małych stratach,
  lecz również ochrony własnych sił zbrojnych, ludności i ważnych obiektów, a szczególnie
  struktury informacyjnej przed uderzeniami zarówno przy wykorzystaniu własnych środków
  konwencjonalnych, jak i informacyjnych. Powinny mieć także możliwość rozpoznania
  zagrożeń środków masowego rażenia.
  Powszechnie znaną prawdą jest, że broń masowego rażenia odgrywała niespotykaną dotąd
  rolę w działaniach bojowych. Najnowsze doświadczenia wykazują, że stosowanie tej broni
  do celów terrorystycznych, czego pierwsze przykłady zostały już odnotowane, zaczyna
  również dorastać do rangi problemu światowego. Poważnym zagrożeniem jest w tym
  wypadku możliwość wykorzystania środków promieniotwórczych, a zwłaszcza chemicznych
  i biologicznych, przez podmioty pozapaństwowe.
  Broń jądrowa, chemiczna i biologiczna po pewnym okresie „zapomnienia” przeżywa
  współcześnie renesans, zwłaszcza w państwach, które stosunkowo niedawno weszły w jej
  posiadanie lub czynią starania, aby ich „marzenia” o tego rodzaju broni mogły się szybko
  spełnić. Decydują o tym pewne specyficzne właściwości tej broni, przez co staje się ona
  wysoce konkurencyjna w stosunku do innych środków rażenia.
  Do podstawowych wyzwań polityczno-militarnych czasu pokoju, w obliczu których stoi
  Polska, należą wymagania i potrzeby wynikające z rozwoju sytuacji w otoczeniu
  Rzeczypospolitej Polskiej, a dotyczące:
• utrzymania odpowiedniego (jakościowo i ilościowo) poziomu potencjału obronnego tak,
  aby minimalizować groźbę nacisków i szantażu politycznego, zapobiegać osłabianiu
  międzynarodowej pozycji państwa oraz zapewnić wsparcie dyplomacji;
• wnoszenia stosownego do możliwości Polski wkładu w system obronny NATO, tak aby
  wzmacniać siłę i wiarygodność Sojuszu oraz pozycję Polski jako wiarygodnego
  sojusznika;
• umacniania instytucji i organizacji bezpieczeństwa międzynarodowego, w tym
  działających w dziedzinie kontroli zbrojeń, rozbrojenia oraz środków budowy zaufania,
  aby wspierać kształtowanie bezpiecznego środowiska międzynarodowego;
• kontynuowania udziału Polski w międzynarodowych operacjach służących utrzymaniu i
  wspieraniu pokoju oraz stabilizowaniu sytuacji w rejonach kryzysowych;
• przełamywania uprzedzeń i rozwijania współpracy z sąsiadami w sferze wojskowej, w
  celu kształtowania bezpiecznego otoczenia strategicznego państwa.
  W razie wojny na dużą skalę cały obszar państwa polskiego byłby narażony na uderzenia
  lotniczo-rakietowe i skutki ofensywy zgrupowań po-wietrzno-lądowych, prowadzonej na dużą
  głębokość, na wielu kierunkach operacyjnych, przy jednoczesnym prowadzeniu operacji
  lotniczych i morskich, obliczonych na uzyskanie panowania w powietrzu i zablokowanie
  głównych portów i baz marynarki wojennej . Byłaby to wojna o dużym natężeniu, angażująca
  totalnie cały naród i jego potencjał materialno-duchowy, w tym potencjał militarny. W rejonach
  o znaczeniu strategicznym dla skuteczności obrony państwa mogłyby wylądować desanty
  powietrzne i morskie. Obiektami uderzeń byłyby urządzenia i instalacje systemu obronnego
  państwa, infrastruktura przemysłowa, bazy zaopatrzenia wojsk, aglomeracje miejskie oraz
  główne węzły komunikacyjne.
  Celem strategicznym Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie obronności jest zapewnienie
  bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez ich obronę przed
  zewnętrznymi zagrożeniami kryzysowymi i zagrożeniami wojennymi. Oznacza to w
  szczególności:

1. Obronę wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej;
2. Obronę terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed agresją zbrojną, w tym zapewnienie
   nienaruszalności polskiej przestrzeni powietrznej i morskiej oraz granic lądowych;
3. Udział we wspólnej obronie terytoriów państw członkowskich NATO, zgodnie z art. 5.
   Traktatu Waszyngtońskiego;
4. Kształtowanie bezpiecznego otoczenia Polski poprzez rozwijanie partnerskiej współpracy
   wojskowej z innymi państwami, zwłaszcza sąsiednimi;
5. Wspieranie akcji instytucji i organizacji międzynarodowych w reagowaniu kryzysowym
   oraz polityczno-militarnych działaniach stabilizujących.
   Stosownie do trzech stanów zagrożenia bezpieczeństwa państwa – pokoju, kryzysu
   (zagrożenia bezpieczeństwa) i wojny – Rzeczpospolita Polska jest przygotowana do
   prowadzenia następujących trzech rodzajów działań strategicznych:

• działania prewencyjno-stabilizacyjne;
• reagowania kryzysowe;
• działania wojenne.
  Działania prewencyjno-stabilizacyjne realizowane są w czasie pokoju i obejmują bieżące
  zapobieganie wystąpieniu zewnętrznych zagrożeń polityczno-militarnych (kryzysowych,
  wojennych) poprzez neutralizowanie ich potencjalnych źródeł oraz stabilizowanie i
  umacnianie bezpiecznego środowiska (otoczenia) międzynarodowego Polski.
  Myślą przewodnią tych działań jest stałe prognozowanie i śledzenie sytuacji, wczesne
  rozpoznanie wyzwań i zagrożeń oraz podejmowanie działań do sprostania tym wyzwaniom i
  zapobiegania przerodzeniu się potencjalnych zagrożeń w rzeczywisty kryzys lub wojnę.
  W ramach tych działań Polska – występując samodzielnie lub w ramach NATO bądź innych
  organizacji i działań międzynarodowych – realizuje następujące działania strategiczne:
• buduje sferę wzajemnego zaufania w swoim otoczeniu;
• aktywnie kształtuje bezpieczne środowisko międzynarodowe;
• wspiera wysiłki państw w swoim otoczeniu, mające na celu bezpieczne przeprowadzenie
  procesów transformacji i reform.
  Udział sił zbrojnych w działaniach prewencyjno-stabilizacyjnych odbywa się przede
  wszystkim na płaszczyźnie współpracy wojskowej. W jej ramach Polska dąży do rozwijania
  kontaktów między własnymi jednostkami wojskowymi a ich odpowiednikami w innych
  armiach, prowadzeniu wspólnych szkoleń kadr, organizowania i sprawowania nadzoru nad
  funkcjonowaniem jednostek wielonarodowych.