Szkolenie zgodne z zarządzeniem nr 17/2016 w sprawie wprowadzenia „Program szkolenia pracowników zatrudnionych w Instytucie Chemicznej Przeróbki węgla w zakresie powszechnej samoobrony w latach 2016-2020
Materiały dla szkolenia metodą samokształcenia:
OGÓLNE ZASADY DEZAKTYWACJI
Metody likwidacji skażeń
Skażenie środowiska może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub
pogorszenie jego stanu, stwarzające powszechne zagrożenie zdrowia lub życia ludzi
i zwierząt. Skażenie prowadzi do zanieczyszczenia ludzi, zwierząt i roślin oraz
obiektów nieożywionych (budynków, ulic, sprzętu, odzieży, itd.) niebezpiecznymi
substancjami biologicznymi,
chemicznymi lub promieniotwórczymi i wymaga
natychmiastowego działania w celu maksymalnego ograniczenia ich szkodliwego
wpływu na organizm człowieka i zwierząt oraz przywrócenia stanu środowiska do
poziomu wyjściowego.
Takimi działaniami są zabiegi sanitarne i specjalne.
Zabiegami sanitarnymi – nazywamy zespół czynności mających na celu usunięcie
skażeń z powierzchni ciała człowieka. Rozróżnia się przy tym:
a) Częściowe zabiegi sanitarne – wykonywane natychmiast po wystąpieniu
skażenia za pomocą indywidualnych pakietów chemicznych lub środków
podręcznych. Ich celem jest jak najszybsze usunięcie skażenia lub zakażenia z
odsłoniętej części powierzchni ciała człowieka.
b) Całkowite zabiegi sanitarne – wykonywane po wyjściu z terenu skażonego na
punktach zabiegów sanitarnych z użyciem specjalistycznego sprzętu. Ich celem
jest całkowite usunięcie skażenia lub zakażenia z całej powierzchni ciała
człowieka.
Uwaga: Inny termin to dekontaminacja(wstępna i całkowita). W odniesieniu do
zwierząt stosuje się też termin zabiegi weterynaryjne.
Zabiegami specjalnymi – nazywamy zespół czynności mających na celu likwidację
skażeń(pyłów promieniotwórczych, substancji chemicznych i środków biologicznych)
z powierzchni odzieży, umundurowania, maszyn, narzędzi, itd.
Rozróżnia się przy tym:
- Częściowe zabiegi specjalne – wykonywane natychmiast po wystąpieniu
skażenia za pomocą indywidualnych pakietów, odkażalników lub środków
podręcznych. Ich celem jest usunięcie skażenia lub zakażenia z tych
powierzchni, z którymi jest największy kontakt w trakcie prowadzenia działań w
terenie skażonym. - Całkowite zabiegi specjalne – wykonywane po wyjściu z terenu skażonego za
pomocą etatowych przyrządów do zabiegów specjalnych lub na punktach
zabiegów specjalnych z użyciem specjalistycznego sprzętu. Ich celem jest
całkowite usunięcie skażenia lub zakażenia lub zmniejszenie jego stopnia do
wartości nie zagrażającej zdrowiu i życiu człowieka.
Zabiegi sanitarne i specjalne – obejmują odkażanie, dezynfekcję lub dezaktywację
skażonych powierzchni. - Odkażanie – polega na usuwaniu i/lub niszczeniu/neutralizacji toksycznych
środków trujących ze skażonych powierzchni. - Dezynfekcja – to usuwanie i/lub niszczenie środków biologicznych.
- Dezaktywacja – polega na usuwaniu substancji promieniotwórczych ze
skażonych powierzchni.
Efektywność likwidacji skażeń kontroluje się za pomocą przyrządów rozpoznania
skażeń.
Odkażanie - Metoda fizyczna – polega na odizolowaniu toksycznego środka trującego przez
jego usunięcie lub pokrycie izolacyjnym materiałem nie skażonym. Najczęściej
jest stosowana do odkażania terenu. Sposoby odkażania metodą fizyczną:
− ścieranie,
− odizolowywanie,
− zdjęcie warstwy skażonej lub przykrycie jej warstwą czystą. - Metoda fizykochemiczna – polega na usunięciu środka trującego z miejsc
skażonych w wyniku parowania, adsorpcji, zmywania oraz prania i ekstrakcji.
Stosowana m.in.: do odkażania wierzchniej odzieży, umundurowania, bielizny,
butów, itp. Procesy fizykochemiczne są także przyczyną samoodkażania, np.
pod wpływem promieniowania UV. - Metoda chemiczna – polega na przeprowadzeniu toksycznego środka trującego
w substancję nietoksyczną lub o mniejszej toksyczności w drodze reakcji
chemicznej z odkażalnikiem. Metoda ta jest najskuteczniejsza i ma największe
znaczenie praktyczne.
Skuteczność odkażania metodą chemiczną zależy od rodzaju toksycznego
środka trującego i użytych odkażalników, np. utleniająco-chlorujących lub
hydrolizujących. Najczęściej stosowane odkażalniki:
− podchloryn sodu lub wapnia,
− wapno niegaszone,
− soda kaustyczna,
− dwuchloraminy.
Reakcje odkażania przebiegające w roztworach organicznych są na ogół znacznie
skuteczniejsze niż przemiany hydrolityczne, ponieważ większość toksycznych
środków trujących lepiej rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych niż w
wodzie, np. w alkoholu czy dwuchloroetanie.
Dezynfekcja
Może być fizyczna, fizykochemiczna lub chemiczna. Ma ona na celu zniszczenie w
zakażonych miejscach drobnoustrojów chorobotwórczych i ich toksyn, mogących
wywołać choroby zakaźne u ludzi lub zwierząt. Dezynfekcja niszczy formy
wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. - Metoda fizyczna z użyciem:
− pary wodnej – do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży,
unieszkodliwiania biologicznych odpadów, stosuje się parę wodną o
temperaturze 100–105°C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,5–0,45 atm). Pary
wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania głównie
wyposażenia sanitarnego. - Metoda fizykochemiczna z użyciem:
− promieniowania UV o długości fali 256 nm – które stosowane jest do
niszczenia drobnoustrojów w powietrzu i na odsłoniętych powierzchniach,
− promieniowania cieplnego (termicznego) – głównie do odsłoniętych
powierzchni i wnętrz, np. kabin samochodowych. - Metoda chemiczna z użyciem roztworów dezynfekcyjnych. Im dłuższy jest czas
działania i wyższe stężenie środka dezynfekcyjnego, tym większa część
drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ważny jest również stopień wilgotności
środowiska co jest istotne w dezynfekcji powietrza, np. w środowisku suchym
środki dezynfekcyjne zwykle nie działają.
Roztwory używane do dezynfekcji:
− alkohole, np. alkohol etylowy lub izopropylowy,
− aldehydy, np. formaldehyd,
− chloraminy, np. chloramina T,
− związki fenolowe, np. krezol, fenol,
− utleniacze –np. nadtlenek wody, nadmanganian potasu, podchloryn sodu lub
wapnia,
− kwasy i zasady,
− inne: jodyna, mydła itp.
Do likwidacji skażeń biologicznych zaliczamy również: - Deratyzację – polega na niszczeniu/neutralizacji myszy i szczurów, które są
nosicielami chorób zakaźnych. - Dezynsekcję – polega na niszczeniu/neutralizacji insektów, które są nosicielami
chorób zakaźnych lub ze względu na ich sąsiedztwo, które jest uciążliwe dla
człowieka.
Dezaktywacja
Może być fizyczna lub fizykochemiczna. Ma na celu usunięcie pyłów
promieniotwórczych ze skażonej powierzchni. Wszelkie metody polegają w istocie na
mechanicznym usuwaniu substancji radioaktywnych i ich skutecznym odizolowaniu.
Jak dotąd nie znane są metody niszczenia lub neutralizowania promieniotwórczości
tych substancji. - Metoda fizyczna:
− zmiatanie,
− trzepanie,
− zdejmowanie warstwy skażonej,
− zeskrobywanie (z niewielkiej powierzchni),
− przykrywanie powierzchni skażonej (np. dróg, placów) warstwą czystej ziemi
lub piasku. - Metoda fizykochemiczna:
− posypywanie skażonych miejsc proszkiem adsorpcyjnym, np. węglem
aktywnym lub żelem krzemionkowym,
− mycie rozpuszczalnikami, detergentami lub środkami piorącymi,
− zmywanie powierzchni zatłuszczonych i pokrytych farbą olejną benzyną lub
naftą,
− zmywanie smaru wodą ze środkiem myjącym lub piorącym,
− zmywanie powierzchni gładkich silnym strumieniem wody,
− zmywanie powierzchni asfaltowych lub brukowych przy użyciu sprzętu
czyszczącego, np. z MPO lub straży pożarnej.
Efektywność likwidacji skażeń zależy od wielu czynników, np.: substancji aktywnej,
jej stężenia, czasu kontaktu, temperatury, ciśnienia, itp.
Uwaga: W przypadku wystąpienia skażeń musimy zawsze stosować skuteczne i
szybkie metody likwidacji skażeń. I tak, jeszcze w terenie skażonym w pierwszej
kolejności najpierw przeprowadzamy częściowe zabiegi sanitarne a następnie
częściowe zabiegi specjalne za pomocą prostych metod i dostępnych środków, np.
piasku i wody. Dopiero po wyjściu z terenu skażonego wykonujemy zabiegi całkowite
wykorzystując wszystkie dostępne metody likwidacji skażeń. W każdym z ww.
zabiegów najpierw usuwamy toksyczne środki trujące, dalej substancje
promieniotwórcze a w końcu środki biologiczne.
Sprzęt do likwidacji skażeń
Podstawowym środkiem do prowadzenia częściowych zabiegów sanitarnych i
specjalnych są Indywidualne Pakiety Przeciwchemiczne, np. IPP (wycofywany) i
IPP-95.
Nowszym rodzajem pakietu do prowadzenia częściowych zabiegów sanitarnych i
specjalnych jest Indywidualny Pakiet Przeciwchemiczny IPP-95. Przeznaczony jest
do usuwania toksycznych środków trujących.
Indywidualny Pakiet Przeciwchemiczny IPP-95
Podstawowymi elementami pakietu są:
− trzy woreczki z absorbentem krzemianowym (chemosorbentem). Każdy z
woreczków ma strunowe zamknięcie. Masa absorbentu to około 25 g w każdym
woreczku. Proszek ten służy do absorpcji substancji trujących ze skóry, odzieży
ochronnej i maski przeciwgazowej.
− Maść ochronno-odkażająca w ilości 90 g,
− 6 gazików z gazy bawełnianej, do wycierania substancji toksycznej ze skóry lub
oporządzenia.
Indywidualny zestaw samochodowy (IZS) – jest to przenośny przyrząd
przeznaczony do częściowych zabiegów specjalnych samochodów wodnym
roztworem roboczym przez spryskiwanie i przecieranie szczotką odkażanych i
dezynfekowanych powierzchni lub zmywanie przy użyciu szczotki przy ich
dezaktywacji.
Kabiny dekontaminacyjne – przeznaczone do dekontaminacji skażonych osób i
ratowników biorących udział w likwidacji skażeń. Można w niej wykonywać
następujące procesy: spłukiwanie, odkażanie, neutralizację osób i ratowników
opuszczających skażoną strefę. Konstrukcje urządzeń opierają się na stelażu
metalowym lub pneumatycznym, do którego zamontowana jest sieć pryszniców
zasilanych z zewnętrznego źródła. Woda brudna odprowadzana jest do specjalnych
zbiorników o objętości ok. 4 m3. Kabiny dekontaminacyjne wykonane są z materiału
PCV opornego na czynniki biologiczne, chemiczne i promieniotwórcze, uszkodzenia
mechaniczne, wysokie i niskie temperatury.
Uwaga: Podstawowym środkiem w formacjach obrony cywilnej do prowadzenia
likwidacji skażeń są indywidualne pakiety przeciwchemiczne (np. IPP, IPP-95) oraz
Indywidualne Zestawy Samochodowe (IZS). Do całkowitych zabiegów sanitarnych
(dekontaminacji) używa się kabin dekontaminacyjnych. Zasadą zabiegów
specjalnych jest najpierw odkażać skażony sprzęt i wyposażenie, a dopiero potem go
myć!
Zasady prowadzenia likwidacji skażeń.
Za zapewnienie warunków do prowadzenia likwidacji skażeń odpowiadają właściwi
terenowo szefowie obrony cywilnej(prezydent, burmistrz, starosta, wójt, kierownik
zakładu pracy). Natomiast, za przygotowanie urządzeń specjalnych do potrzeb
likwidacji skażeń odpowiedzialni są właściciele/użytkownicy wytypowanych obiektów
na punkty likwidacji skażeń.
I tak:
− punkty zabiegów sanitarnych(PZSan) – należy organizować na bazie
przystosowanych do tego celu łaźni, kąpielisk lub innych obiektów
przeznaczonych do prowadzenia zabiegów sanitarnych ludności skażonej
środkami trującymi, biologicznymi lub promieniotwórczymi,
− punkty odkażania odzieży(POO) – należy organizować na bazie zakładów
pralniczych (pralni lub farbiarni) przystosowanych i przeznaczonych do
prowadzenia odkażania, dezynfekcji i dezaktywacji odzieży nadającej się do
dalszego użytkowania,
− punkty odkażania transportu(POTr) – należy organizować na bazie istniejących
dużych myjni samochodowych i kolejowych położonych przy głównych szlakach
komunikacyjnych, w których można przeprowadzić odkażanie, dezynfekcję i
dezaktywację maszyn, pojazdów i taboru kolejowego,
− punkty zabiegów weterynaryjnych(PZWet) – należy organizować na bazie lecznic
weterynaryjnych, punktów skupu żywca i bydła.
Uwaga: Opóźnienie rozpoczęcia zabiegów sanitarnych (dekontaminacji) może mieć
większe znaczenie niż długość jej prowadzenia! Spłukiwanie wodą15 ofiar, po
rozebraniu wszystkich elementów odzieży (garderoby), i przeznaczając 1 minutę na
osobę jest lepszym rozwiązaniem, niż spłukiwanie 1 osoby poszkodowanej przez 15
minut! Większość substancji ciekłych i stałych (ok. 80%) jest usuwanych po zdjęciu
całej odzieży (rozebraniu się) i w czasie krótkiej dekontaminacji!
Ochrona ujęć wody, płodów rolnych, zwierząt gospodarskich, produktów
żywnościowych i pasz
Ochrona ujęć wody
Konieczność ochrony wody, płodów rolnych, zwierząt gospodarskich, produktów
żywnościowych i pasz przed skażeniami wynika z niebezpiecznych właściwości
środków biologicznych, chemicznych i promieniotwórczych. Szczególnej ochronie
podlega woda pitna i woda dla celów gospodarczych, którą przechowuje się w
szczelnych cysternach i beczkach albo wiadrach lub wannach możliwie szczelnie
przykrytych. Odpowiedniego zabezpieczenia wymagają także źródła poboru i ujęcia
wodne. Studnie powinny mieć szczelne pokrywy oraz daszki pokryte papą lub
blachą. Podobnie jak studnie, zabezpiecza się ujęcia wód źródlanych wykonując
odpowiednią ich obudowę z przykryciem zapewniającym zarówno szczelność jak i
dostęp do wody.
Dostawę wody zapewniają jednostki samorządowe, w których dyspozycji znajdują się
cysterny oraz zbiorniki do przewozu wody pitnej w warunkach specjalnych.
Woda i jej ujęcia ulegają skażeniu w wyniku oddziaływania:
− środków promieniotwórczych,
− środków trujących,
− środków biologicznych.
Zapasy wody i ujęcia wodne powinny być poddawane ochronie przez:
− przechowywanie wody w szczelnych zbiornikach lub pojemnikach,
− zabezpieczanie ujęć wody (np.: studni, pomp) przez zakrywanie
pokrywami, foliami, itp.
Ochrona płodów rolnych
drewnianymi
Ochrona płodów rolnych polega na niedopuszczeniu do ich skażenia przez
substancje promieniotwórcze, chemiczne środki trujące i środki biologiczne
(drobnoustroje chorobotwórcze). Do zabezpieczania płodów rolnych przed
skażeniami wykorzystuje się różne metody mające na celu ograniczenie migracji
substancji niebezpiecznych w środowisku. Na przykład, w celu uniemożliwienia
przenikania substancji promieniotwórczych z ziemi do roślin stosuje się wapnowanie
skażonej gleby lub stosowanie nawozów sztucznych (z dużą zawartością potasu,
azotu czy fosforu). Przy skażeniu środkami trującymi stosuje się nieznaczne
nawadnianie pól, nawożenie azotowo-fosforowe, a także spulchnianie gleby.
Do likwidacji grzybów chorobotwórczych na roślinach stosuje się środki grzybobójcze
tzw. fungicydy. Znaczne części płodów rolnych i paszy przechowuje się w budynkach
gospodarczych, inne w kopcach lub w terenie otwartym, zależnie od pojemności
magazynów, warunków klimatycznych i pory roku. Dla przykładu, ziarna zbóż
przechowuje się w zamkniętych pomieszczeniach, elewatorach i spichrzach. W
wypadku zagrożeń skażeniami, budynki uszczelnia się, w oknach układa się cegły
lub worki z piaskiem, szyby maluje się wodą wapienną lub białą farbą. Drzwi po
uszczelnieniu obija się tkaniną podgumowaną lub folią.
Zboże przechowywane luzem w magazynie należy dobrze przykryć brezentem, folią,
workami, itp. Ziarno przechowywane w workach poza budynkami należy układać w
stosy, przykryć folią, brezentem, lub innymi materiałami chroniącymi przed opadem
promieniotwórczym, środkami trującymi lub aerozolem biologicznym.
Kiszonki, parowane ziemniaki, wytłoki można przechowywać w silosach betonowych
lub wykopać doły, wyłożyć je folią a potem odpowiednio przykryć. Ziemniaki i buraki
chroni się w kopcach lub piwnicach.
Przyczyną skażeń płodów rolnych jest:
środkami
− opad promieniotwórczy,
− zanieczyszczenie toksycznymi środkami chemicznymi (np.: trwałymi
typu iperyt czy luizyt),
− obecność drobnoustrojów chorobotwórczych.
Sposoby zabezpieczania płodów rolnych:
− gromadzenie zapasów w specjalnie przystosowanych budynkach,
− wzbogacanie gleby w wapń i potas,
− nawadnianie upraw skażonych, spulchnianie i nawożenie środkami
fosforowymi,
− stosowanie środków biobójczych, np. fungicydów.
Ochrona zwierząt gospodarskich
azotowo
Ochrona zwierząt gospodarskich polega na niedopuszczeniu do ich porażenia przez
niebezpieczne substancje promieniotwórcze, środki trujące, drobnoustroje
chorobotwórcze lub na maksymalnym osłabieniu ich działania. Podstawowym i
najbardziej skutecznym środkiem ochrony zwierząt hodowlanych jest zabezpieczenie
budynków inwentarskich (obór, stajni, chlewni, kurników) przed substancjami
niebezpiecznymi. Najlepsze właściwości ochronne mają budynki z cegły z niepalnym
dachem z dobrze uszczelnionymi oknami i drzwiami. Budynki drewniane wymagają
poprawienia warunków osłonności przez ustawienie wzdłuż ścian worków z
piaskiem, lub usypanie wału z ziemi.
Rozlokowując zwierzęta w przeznaczonych dla nich budynkach należy w miejscu
najlepiej osłoniętym umieścić zwierzęta młode i zarodowe, w pozostałych
przeznaczone na ubój. W celu utrzymania odpowiedniego mikroklimatu należy
stosować ściółki o dużej zdolności pochłaniania wilgoci i dążyć do obniżenia stężenia
amoniaku i siarkowodoru, ustawiając pojemniki z wapnem niegaszonym
pochłaniającym wilgoć i nadmiar dwutlenku węgla, a także w zależności od sytuacji
prowadzić wietrzenie pomieszczeń.
Do ochrony zwierząt można tez przystosować takie pomieszczenia jak szopy,
suszarnie, silosy, wyrobiska w kamieniołomach i żwirowniach, oraz wykorzystać jary i
doły ziemne. Te ostatnie z uwagi na miękki grunt wzmacnia się plecionką lub
deskami i przykrywa okrąglakami. Przez pokrycie przeprowadza się rurę
wentylacyjną, a w podłożu wykopuje się rowki ściekowe i doły chłonne. We
wszystkich uszczelnionych pomieszczeniach powinno się zgromadzić kilkudniowy
zapas paszy i wody.
Tam, gdzie nie ma możliwości ochrony zwierząt w budynkach lub zastępczych
pomieszczeniach ochronnych, pozostają pastwiska. W przypadku skażeń
promieniotwórczych szczególnie przydatne są te, które graniczą z jarami, wąwozami
czy lasami. Natomiast, nie są one przydatne w przypadku skażeń chemicznych i
biologicznych, ponieważ w tych miejscach powstają zastoje zbyt wysokich stężeń
substancji niebezpiecznych. Gdy nie ma odpowiednich warunków naturalnych
spędza się zwierzęta do specjalnie, przedtem przygotowanych ogrodzeń, gdyż na
małej przestrzeni zjedzą mniej traw niż chodząc po dużych łąkach.
Dla najcenniejszych zwierząt zarodowych przygotowuje się indywidualne środki
ochrony. Są one niezbędne w trakcie ich wywozu lub przepędzania przez strefy
skażone. Należy też przewidzieć potrzebę przykrycia zwierząt podręcznymi
materiałami, np.: brezentem, folią lub matą. Tak samo jak w przypadku ludzi,
przeprowadza się zabiegi sanitarne (dekontaminację) zwierząt wykorzystując
podręczne środki do likwidacji skażeń.
Rodzaje skażeń zwierząt hodowlanych:
− napromienienia zewnętrzne i wewnętrzne,
− środki trujące,
− chorobotwórcze środki biologiczne (epidemie).
Zabezpieczenie zwierząt hodowlanych:
− odpowiednio przystosowane pomieszczenia gospodarcze (np.: budynek
murowany (zalecany), okna i drzwi dźwiękoszczelne, pomieszczenia wypełnione
sianem i słomą, niezbędny mikroklimat),
− rozmieszczenie zwierząt w budynku: zwierzęta rzeźne, rozpłodowe, młode,
− ograniczone pole wypasu,
− specjalne maski-torby przy rejonach skażonych,
− przykrywanie grzbietów brezentem, folią lub matami.
Ochrona produktów żywnościowych i pasz
Produkty żywnościowe i pasze mają ograniczoną przydatność do spożycia, gdy
ulegną skażeniu. Dlatego należy je przede wszystkim chronić przed skażeniem niż
potem dezaktywować, odkażać lub dezynfekować. Istnieje wiele sposobów
skutecznego zabezpieczania żywności i pasz przed skażeniem. Najlepszym
sposobem ochrony jest hermetyzacja pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych
oraz przechowywanie surowców, półproduktów i produktów żywnościowych oraz
pasz w odpowiednio szczelnych pojemnikach i opakowaniach.
O właściwościach ochronnych opakowań decyduje:
− rodzaj materiału, z którego są wykonane,
− oraz ich konstrukcja.
Przykładem są naczynia szklane z hermetycznie zamykanymi wieczkami lub
zakrętkami. Nie przepuszczają one par gazów, aerozoli i pyłów. Można w nich
przechowywać produkty płynne, wodę do picia, jarzyny w postaci kiszonek i marynat,
twarogi, dżemy, tłuszcze stałe, mięso, ryby a nawet chleb. Dodatkowo, można też
przechowywać produkty sypkie, tj.: kasze, mąkę, cukier i sól.
Podobne właściwości mają opakowania wykonane z metalu lub tworzyw sztucznych.
W polietylenowych woreczkach przechowuje się: pieczywo, produkty mleczne i
mięsne oraz ziemniaki, kapustę i inne warzywa. Z innych opakowań wykorzystuje się
głównie drewniane beczki i skrzynie, sporadycznie wiklinowe kosze czy kartony. W
szczelnych beczkach i drewnianych skrzyniach można przechowywać tłuszcze
twarde, chleb, mięso, ryby owinięte dodatkowo papierem pergaminowym lub
woskowanym. Opakowania z tkanin (worki z bawełny, lnu, konopi i włókna
wiskozowego) mogą być pewną ochroną przed skażeniami tylko po ich
wcześniejszym zaimpregnowaniu.
Produkty żywnościowe znajdujące się w odpowiednim opakowaniu hermetycznym
(szklanym, metalowym, plastikowym, drewnianym) znajdujące się w rejonie skażenia
uważa się za nie skażone. Zabiegom specjalnym podlega jedynie zewnętrzna
powierzchnia opakowania. Produkty żywnościowe będące w innym opakowaniu (np.
wykonanym z wikliny, kartonu lub tkaniny), a które przez pewien czas znajdowały się
w zasięgu działania gazów i par środków trujących odkaża się przez wietrzenie.
Jeżeli żywność była przechowywana w kilkuwarstwowym opakowaniu tekturowym i
uległa zanieczyszczeniu kroplami środków trujących to ostrożnie usuwa się warstwy
zewnętrzne, a pozostałą nieskażoną żywność wietrzy.
Pasze treściwe i zapasy mieszanek paszowych należy umieścić w szczelnie
przykrytych skrzyniach w wielowarstwowych workach. Mieszanki paszowe, podobnie
jak ziarno, przechowywane w workach poza budynkami należy układać w stosy,
przykryć folią, brezentem, lub innymi materiałami chroniącymi przed opadem
promieniotwórczym, środkami trującymi lub aerozolem biologicznym. Pasze
objętościowe (siano, słoma) składuje się w stogach, przykrywa folią, grubą warstwą
słomy, mieszanką gliny z ciętą słomą, sitowiem, itp.
Produkty żywnościowe i pasze ulegają skażeniu w wyniku oddziaływania: - środków promieniotwórczych, które powodują:
− napromienienia,
− uwalnianie niebezpiecznych substancji radioaktywnych (jod, stront, cez). - chemicznych środków trujących, które powodują:
− szkodliwe działanie na ludzi lub zwierzęta,
− działanie śmiertelne. - środków biologicznych zdolnych do wywołania u osób lub zwierząt epidemii
chorób zakaźnych (np.: cholery, dżumy, ospy, pryszczycy, itp.).
Produkty żywnościowe i pasze powinny być poddawane ochronie przez:
− hermetyzację pomieszczeń,
− przechowywanie w szczelnych pojemnikach (ze szkła, metalu, itp.), skrzyniach
lub pryzmach,
− wymianę zapasów na świeże.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.